Hoogbegaafdheid
Hoogbegaafdheid is meer dan een hoge intelligentie (een IQ van minimaal 130). Het is namelijk een samenspel van diverse elementen, waaronder: aanleg, gedrag, persoonlijkheid en omgeving. Denk hierbij aan het kunnen maken van grote denkstappen, een hoge mate van zelfstandigheid en creativiteit en een speciaal gevoel voor humor.
Kenmerken hoogbegaafdheid
- hoge intellectuele capaciteiten ( IQ hoger dan 130 )
- creativiteit in het bedenken van oplossingen
- doorzettingsvermogen om een taak te volbrengen
- sterke verbale begaafdheid (o.a. grote woordenschat)
- idealisme en rechtvaardigheidsgevoel
- complexe manier van denken
- ongeduldig jegens eigen en andermans onvermogen
- behoefte om te begrijpen en doorgronden; stelt onderzoekende vragen
- intense beleving
Signaleren
Signaleren van kenmerken van (hoog)begaafdheid is niet eenvoudig. Zeker omdat (hoog)begaafdheid nog (te) vaak zeer smal gedefinieerd wordt in termen van schoolprestaties en cognitieve vermogens (intelligentie). Uiteraard zijn dat doorgaans kenmerken van (hoog)begaafde studenten, maar deze studenten worden vaak door veel meer eigenschappen gekenmerkt, zowel op cognitief, als op sociaal-emotioneel en creatief vlak.
Opvallende intellectuele en sociale vaardigheden;
- uitstekende fijne motoriek
- brede interesse
- creativiteit
- zeer goed geheugen
- doorzettingsvermogen
- gericht zijn op volwassenen
- hoog IQ (hoger dan 130).
- moeite met motivatie en concentratie
- gebrek aan structuur
- (te) hoge verwachtingen van zichzelf en anderen
- angst om te falen/fouten te maken
- (Over)gevoelig voor externe prikkels
Tips voor in het onderwijs
- Waar mogelijk met gelijkgestemden in een groep
- Extra verdieping bieden waar mogelijk (leren vanuit de ‘diepte’ ( bijv. minder lessen nodig, kernopdrachten uit laten werken, meedenken om eerder te examineren. (voorbeeld van student algemene vakken eerder en zo goed als zelfstandig uitgevoerd met resultaat)
- Benadruk het nut van hetgeen geleerd moet worden.
- Aanpassen op de zelfstandigheid van de student. Creëer mogelijkheden voor de student om zelfstandig met de opdracht aan de slag te gaan (differentiëren).
- Bij opvallende signalen in gesprek gaan met het Supportteam.
Hoogbegaafden, wat werkt?
- Ga in gesprek, weet wat er in hen om gaat, toon interesse
- Accepteer de jongere om wie hij/zij is
- Onderzoek achtergronden van gedrag
- Leer efficiënt keuzes maken
- Stimuleer ontmoeting met ontwikkelingsgelijken, een goede spiegel
- Voorkom onbegrip, afwijzing, falen
- Stimuleer persoonlijke eigenheid en ontwikkeling (jongeren zijn geneigd om zich aan te passen en zichzelf daardoor voorbij te lopen)